Tьrkiye'de yapэlan birзok akademik зalэюmanэn bulgusunu referans alэrsak, Recep Tayyip Erdoрan'э gьзlь gцsteren цzellikleri; hitabet yeteneрi, hafэzasэnэn ve kavrayэюэnэn gьзlь olmasэ, cesur, цzgьvenli, vefalэ, dьrьst, samimi, юefkatli, merhametli, mьtevazэ, istikrarlэ, зalэюkan, inanз sahibi ve ikna gьcьnьn yьksek olmasэdэr. "Erdoрan Tarzэ Liderlik" kavramэna ulaюtэрэ bilimsel araюtэrmasэnda юu sцzler dikkat зekicidir:"Erdoрan tarzэ liderlik', liderlik literatьrьne bir yenilik olarak sunulmuюtur. YOL GЦSTERЭCЭ VE ЗЦZЬM ODAKLIGцrsel kimlik ve liderlik цzellikleri bьtьnleюerek liderin imajэnэ meydana getirir. . Bu durum цzellikle, siyasi liderlerin popьlerlik ve seзmenler ile kurduklarэ iletiюim doрrultusunda seзimde kazanmalarэ adэna kullandэklarэ taktikleri kapsar. SЭYASЭ OLARAK MARKALAЮMAKLider, oldukзa geniю coрrafyaya hitap eder. Ayrэca Tьrkiye'nin proaktif bir dэю politika sergilemesine цncьlьk etmesi, dьnya barэюэna hizmet eden зalэюmalar yapmэю olmasэ, Tьrkiye'nin bьtьn Tьrki cumhuriyetlere ve Эslam ьlkelerine destek saрlayan birleюtirici yaklaюэmlar sergilemesi, Tьrkiye dэюэndaki halklarэn da kendisine yakэnlэk duymasэ ve dьnya liderleri iзinde saygэnlэk kazanmэю olmasэ da onu kьresel цlзekte lider yapan цzellikleridir. Bu tarz liderliрin ortaya konmasэnэn gerekзesi, Tьrkiye'deki toplumun dinamik yapэsэdэr. Siyasal iletiюimin yьrьtьlmesindeki temel amaз lider ve partilerin iktidar olabilmesidir. Siyasal markalaюma ve imaj, kullanэlan geleneksel stratejilerin yanэ sэra dцnьюen stratejileri de kapsamaktadэr. Bazэ yaюanmэю цrneklere baktэрэmэzda gцrьyoruz ki bu etki kэsa dцnemde ortaya зэkmэyor olsa bile mutlaka orta ve uzun dцnemde kendisini gцsteriyor. Цzellikle Cumhurbaюkanlэрэ Hьkьmet Sistemine geзiюle birlikte kurulan Cumhurbaюkanlэрэ Эletiюim Baюkanlэрэ Tьrkiye markasэnэ ve imajэnэ gьзlendirmek amacэna hizmet etmektedir. Bunun iзin seзmenin desteрini kazanmak, onlarэ bilgilendirmek ve onlardan gelecek tepkileri gцz цnьnde bulundurmak isterler. Siyasal iletiюim sьrecinde, seзmenleri bir partiye oy verme davranэюэna yцnlendiren ikna faktцrь bьyьk цnem taюэr. Siyasal Эletiюimin temelleri, propaganda, retorik, kitle iletiюim araзlarэnэn seзmenler ьzerindeki etkileri, siyasi lider tipolojileri gibi konular ьzerinde зalэюmalar yapan siyaset bilimciler, sosyologlar ve iletiюimciler tarafэndan atэlmэюtэr. Recep Tayyip Erdoрan'эn 22 yэllэk iktidarэnda itibarэnэ daha зok kendi liderlik цzellikleri olarak meydana зэkan kategoriler arasэnda deрerlendirmek gerekiyor. 2018 yэlэnda Cumhurbaюkanlэрэ hьkьmet sistemine geзiюle birlikte liderlik ve partinin siyasal iletiюimini gьзlendirmek adэna цnemli adэmlar atэldэ. SONUЗ OLARAK,Recep Tayyip Erdoрan 2002 yэlэndan bugьne sьregelen iktidarэnda, kamu kurumlarэnэ ve parti teюkilatэnэ yцnetebilme, denetleme ve iyi yцnde geliюtirme konusunda etki gьcьnь hep korudu. Oрuz Gцksu ortaya koymuюtur. Erdoрan emperyalizm ve Batэlэlaюmaya karюэ baрэmsэz bir siyaset geliюtirmiю bir liderdir. Jeopolitik ve jeostratejik aзэlarэndan merkez konumda yer alan bir ьlke olarak Tьrkiye, Kafkasya, Balkanlar, Batэ ve Ortadoрu ьlkelerinden зeюitli цzellikler almakla beraber medeniyet birikimi ve Osmanlэ Эmparatorluрu'nun mirasзэsэ bir ьlke olarak цzel bir цneme sahiptir. Siyasal iletiюim, iletiюim biliminin юemsiyesi altэnda kendisine цzerk bir alan bulur ve "Siyasal kampanyalar, seзmen davranэюlarэ ve lider imajlarэ ile birlikte daha зok kitle iletiюim araзlarэnэn tezahьrlerini" inceler. Зьnkь retorik; imajэn hakimiyetindeki siyasal iletiюim alanэnda oldukзa etkin haldedir. Araюtэrmalardaki liderlik tipolojilerini ele alэrsak deрer odaklэ lider цzellikleri kategorisinde; insanlara karюэ tutum ve davranэюlarda deрerleri yansэtma, dezavantajlэ bireylerin ihtiyaзlarэnэ saрlama ve toplum iзindeki statьlerinin artэrэlmasэ yцnьnde duyarlэlэk, toplumda yьksek etik standartlarэn saрlanmasэndaki hassasiyet kategorileri цne зэkэyor. Зьnkь siyasal reklamlar aracэlэрэyla adaylar, kendilerini haber medyasэnэn konumlandэrdэрэ gibi deрil, adaylarэn ya da kampanya yaratэcэlarэnэn istediрi gibi konumlandэrma olanaрэ elde ederler. Gerзekten de insanlarэn karizmatik liderlerin sahip olduklarэ зekiciliрe kolayca teslim olduklarэna iliюkin зok sayэda цrnek ve bilimsel araюtэrma bu gцrьюь doрruluyor. Bu aзэdan bakэldэрэnda Erdoрan'эn liderlik tipolojisine yeni bir tanэmlamayэ Doз. Dolayэsэyla Erdoрan da daha geniю bir kitle ile iyi iletiюim iзerisinde olma durumunu korumuюtur. Tьrkiye'nin kendine has nitelikleri ve kьltьrel kodlarэ Tьrk halkэnэn siyasal lidere bakэюэnэ da deрiюtirmektedir. "Bir ьlkenin kьresel itibarэ, yine liderin kьresel lider цzellikleriyle aзэklanabilir. Siyasi olarak markalaюmak iзin, siyasi bir imajэn oluюturulmasэnda, nihai markalaюma unsurlarэ kendi зэkarlarэ kapsamэnda stratejik bir юekilde kullanэlmalэdэr. Эkna edici iletiюim metinleri yaratmak ve sonrasэnda yaratэlan bu metinlerin analizi konusunda kцkeni Antik Yunan'a kadar uzanan retoriрin цnemi tartэюэlmazdэr (Zeybek, 2016). Erdoрan'a yцnelik akademik itibar ve algэ araюtэrmalarэna baktэрэmэzda liderlik kategorileri arasэnda yol gцsterici, risk alabilen, gьven duygusu yaratabilen, eюitlik ve adalet yanlэsэ, halkэn iзinden gelen, istiюare sonucu karar alan, зцzьm odaklэ, kararlэ ve цngцrь sahibi gibi цzellikleri bulunuyor. Зьnkь bir siyasal parti ya da adayэn seзmenleri kendi lehine oy verme davranэюэna yцnlendirmenin yolu iknadan geзer. Liderler konuюmalarэnda anlamэ kuvvetlendirmek iзin oksimoron (iki birbiriyle зeliюen цzellik ve dьюьnceyi barэndэran tamlama) terimlerden kaзэnarak, anlam karэюэklэрэna mahal vermeden yalэn bir sцylem kullanmak durumundadэr (Gцksu, 2013). Siyasal reklamlar da bir ikna stratejisi olarak hem propagandanэn tarihsel deneyiminden faydalanmakta hem de reklamэn seзmenler gцzьnde elde ettiрi baюarэlarэ ve yцntemleri kullanmaktadэr. Etkinin kэsa dцnemde kendini gцstermeyiюi, liderin gьзlь gцrьntьsьnden, algэsэndan ve lider karizmasэndan kaynaklanэyor olabilir. Dolayэsэyla da siyasi kadrolarda uzmanlэk gerektiren bir konudur. Bu amaзla da mesajlarэ geniю halk kitlelerine ulaюtэrarak seзmeni bilgilendirerek oy verme eрilimlerini etkileyen siyasal iletiюim yцntem ve tekniklerini yoрun bir юekilde kullanэrlar. Tьrkiye'nin aynэ zamanda Эslam dьnyasэ ve Hristiyan dьnyasэ arasэnda kцprь gцrevi gцrmesine baрlэ olarak Tьrkiye'de siyasal liderlik tarzэ da farklэlaюmaktadэr. Dr. Зьnkь siyasi liderlerin bir ьlkenin itibarэnda bьyьk bir payэ olduрunu kabul etmek gerekir.
Bu tarz liderliрin ortaya konmasэnэn gerekзesi, Tьrkiye'deki toplumun dinamik yapэsэdэr. SONUЗ OLARAK,Recep Tayyip Erdoрan 2002 yэlэndan bugьne sьregelen iktidarэnda, kamu kurumlarэnэ ve parti teюkilatэnэ yцnetebilme, denetleme ve iyi yцnde geliюtirme konusunda etki gьcьnь hep korudu. Эkna edici iletiюim metinleri yaratmak ve sonrasэnda yaratэlan bu metinlerin analizi konusunda kцkeni Antik Yunan'a kadar uzanan retoriрin цnemi tartэюэlmazdэr (Zeybek, 2016). Siyasal Эletiюimin temelleri, propaganda, retorik, kitle iletiюim araзlarэnэn seзmenler ьzerindeki etkileri, siyasi lider tipolojileri gibi konular ьzerinde зalэюmalar yapan siyaset bilimciler, sosyologlar ve iletiюimciler tarafэndan atэlmэюtэr. Tьrkiye'de yapэlan birзok akademik зalэюmanэn bulgusunu referans alэrsak, Recep Tayyip Erdoрan'э gьзlь gцsteren цzellikleri; hitabet yeteneрi, hafэzasэnэn ve kavrayэюэnэn gьзlь olmasэ, cesur, цzgьvenli, vefalэ, dьrьst, samimi, юefkatli, merhametli, mьtevazэ, istikrarlэ, зalэюkan, inanз sahibi ve ikna gьcьnьn yьksek olmasэdэr. Jeopolitik ve jeostratejik aзэlarэndan merkez konumda yer alan bir ьlke olarak Tьrkiye, Kafkasya, Balkanlar, Batэ ve Ortadoрu ьlkelerinden зeюitli цzellikler almakla beraber medeniyet birikimi ve Osmanlэ Эmparatorluрu'nun mirasзэsэ bir ьlke olarak цzel bir цneme sahiptir. Dolayэsэyla da siyasi kadrolarda uzmanlэk gerektiren bir konudur. Recep Tayyip Erdoрan'эn 22 yэllэk iktidarэnda itibarэnэ daha зok kendi liderlik цzellikleri olarak meydana зэkan kategoriler arasэnda deрerlendirmek gerekiyor. Erdoрan emperyalizm ve Batэlэlaюmaya karюэ baрэmsэz bir siyaset geliюtirmiю bir liderdir. Bazэ yaюanmэю цrneklere baktэрэmэzda gцrьyoruz ki bu etki kэsa dцnemde ortaya зэkmэyor olsa bile mutlaka orta ve uzun dцnemde kendisini gцsteriyor. Dolayэsэyla Erdoрan da daha geniю bir kitle ile iyi iletiюim iзerisinde olma durumunu korumuюtur. "Bir ьlkenin kьresel itibarэ, yine liderin kьresel lider цzellikleriyle aзэklanabilir. YOL GЦSTERЭCЭ VE ЗЦZЬM ODAKLIGцrsel kimlik ve liderlik цzellikleri bьtьnleюerek liderin imajэnэ meydana getirir. Bu durum цzellikle, siyasi liderlerin popьlerlik ve seзmenler ile kurduklarэ iletiюim doрrultusunda seзimde kazanmalarэ adэna kullandэklarэ taktikleri kapsar. SЭYASЭ OLARAK MARKALAЮMAKLider, oldukзa geniю coрrafyaya hitap eder. Araюtэrmalardaki liderlik tipolojilerini ele alэrsak deрer odaklэ lider цzellikleri kategorisinde; insanlara karюэ tutum ve davranэюlarda deрerleri yansэtma, dezavantajlэ bireylerin ihtiyaзlarэnэ saрlama ve toplum iзindeki statьlerinin artэrэlmasэ yцnьnde duyarlэlэk, toplumda yьksek etik standartlarэn saрlanmasэndaki hassasiyet kategorileri цne зэkэyor. Зьnkь siyasal reklamlar aracэlэрэyla adaylar, kendilerini haber medyasэnэn konumlandэrdэрэ gibi deрil, adaylarэn ya da kampanya yaratэcэlarэnэn istediрi gibi konumlandэrma olanaрэ elde ederler. Erdoрan'a yцnelik akademik itibar ve algэ araюtэrmalarэna baktэрэmэzda liderlik kategorileri arasэnda yol gцsterici, risk alabilen, gьven duygusu yaratabilen, eюitlik ve adalet yanlэsэ, halkэn iзinden gelen, istiюare sonucu karar alan, зцzьm odaklэ, kararlэ ve цngцrь sahibi gibi цzellikleri bulunuyor. Liderler konuюmalarэnda anlamэ kuvvetlendirmek iзin oksimoron (iki birbiriyle зeliюen цzellik ve dьюьnceyi barэndэran tamlama) terimlerden kaзэnarak, anlam karэюэklэрэna mahal vermeden yalэn bir sцylem kullanmak durumundadэr (Gцksu, 2013). Siyasal markalaюma ve imaj, kullanэlan geleneksel stratejilerin yanэ sэra dцnьюen stratejileri de kapsamaktadэr. Siyasal iletiюim, iletiюim biliminin юemsiyesi altэnda kendisine цzerk bir alan bulur ve "Siyasal kampanyalar, seзmen davranэюlarэ ve lider imajlarэ ile birlikte daha зok kitle iletiюim araзlarэnэn tezahьrlerini" inceler. Зьnkь retorik; imajэn hakimiyetindeki siyasal iletiюim alanэnda oldukзa etkin haldedir. Bu amaзla da mesajlarэ geniю halk kitlelerine ulaюtэrarak seзmeni bilgilendirerek oy verme eрilimlerini etkileyen siyasal iletiюim yцntem ve tekniklerini yoрun bir юekilde kullanэrlar. . Tьrkiye'nin aynэ zamanda Эslam dьnyasэ ve Hristiyan dьnyasэ arasэnda kцprь gцrevi gцrmesine baрlэ olarak Tьrkiye'de siyasal liderlik tarzэ da farklэlaюmaktadэr. "Erdoрan Tarzэ Liderlik" kavramэna ulaюtэрэ bilimsel araюtэrmasэnda юu sцzler dikkat зekicidir:"Erdoрan tarzэ liderlik', liderlik literatьrьne bir yenilik olarak sunulmuюtur. Зьnkь siyasi liderlerin bir ьlkenin itibarэnda bьyьk bir payэ olduрunu kabul etmek gerekir. Цzellikle Cumhurbaюkanlэрэ Hьkьmet Sistemine geзiюle birlikte kurulan Cumhurbaюkanlэрэ Эletiюim Baюkanlэрэ Tьrkiye markasэnэ ve imajэnэ gьзlendirmek amacэna hizmet etmektedir. Etkinin kэsa dцnemde kendini gцstermeyiюi, liderin gьзlь gцrьntьsьnden, algэsэndan ve lider karizmasэndan kaynaklanэyor olabilir. Tьrkiye'nin kendine has nitelikleri ve kьltьrel kodlarэ Tьrk halkэnэn siyasal lidere bakэюэnэ da deрiюtirmektedir. Bunun iзin seзmenin desteрini kazanmak, onlarэ bilgilendirmek ve onlardan gelecek tepkileri gцz цnьnde bulundurmak isterler. Siyasal iletiюimin yьrьtьlmesindeki temel amaз lider ve partilerin iktidar olabilmesidir. Ayrэca Tьrkiye'nin proaktif bir dэю politika sergilemesine цncьlьk etmesi, dьnya barэюэna hizmet eden зalэюmalar yapmэю olmasэ, Tьrkiye'nin bьtьn Tьrki cumhuriyetlere ve Эslam ьlkelerine destek saрlayan birleюtirici yaklaюэmlar sergilemesi, Tьrkiye dэюэndaki halklarэn da kendisine yakэnlэk duymasэ ve dьnya liderleri iзinde saygэnlэk kazanmэю olmasэ da onu kьresel цlзekte lider yapan цzellikleridir. Oрuz Gцksu ortaya koymuюtur. 2018 yэlэnda Cumhurbaюkanlэрэ hьkьmet sistemine geзiюle birlikte liderlik ve partinin siyasal iletiюimini gьзlendirmek adэna цnemli adэmlar atэldэ. Gerзekten de insanlarэn karizmatik liderlerin sahip olduklarэ зekiciliрe kolayca teslim olduklarэna iliюkin зok sayэda цrnek ve bilimsel araюtэrma bu gцrьюь doрruluyor. Dr. Siyasi olarak markalaюmak iзin, siyasi bir imajэn oluюturulmasэnda, nihai markalaюma unsurlarэ kendi зэkarlarэ kapsamэnda stratejik bir юekilde kullanэlmalэdэr. Siyasal iletiюim sьrecinde, seзmenleri bir partiye oy verme davranэюэna yцnlendiren ikna faktцrь bьyьk цnem taюэr. Bu aзэdan bakэldэрэnda Erdoрan'эn liderlik tipolojisine yeni bir tanэmlamayэ Doз. Зьnkь bir siyasal parti ya da adayэn seзmenleri kendi lehine oy verme davranэюэna yцnlendirmenin yolu iknadan geзer. Siyasal reklamlar da bir ikna stratejisi olarak hem propagandanэn tarihsel deneyiminden faydalanmakta hem de reklamэn seзmenler gцzьnde elde ettiрi baюarэlarэ ve yцntemleri kullanmaktadэr.